İSTANBUL (AA) - UĞUR ASLANHAN - Anneler Günü hediyelerinin ve bayram alışverişlerinin tam kapanma nedeniyle internetten yapılacağını belirten tüketici örgütleri ve bilişim uzmanları, tüketicilere, alışveriş yaparken mağduriyet yaşamamaları için dikkatli olmaları çağrısında bulundu.
Tüketici Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı Aziz Koçal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ramazan Bayramı ve Anneler Günü'nün "tam kapanma" dönemine denk gelmesinin bayramlık ve hediye alacakları internetten alışverişe yönlendirdiğini söyledi.
Bu durumun birçok sorunu beraberinde getirdiğini dile getiren Koçal, "Tüketicilerin internetten alışveriş yapacak olması tam kapanmayı fırsat bilen dolandırıcıları harekete geçirdi. Bu konuda bizlere gelen şikayetleri de baz alarak tüketicilerimizin alışveriş yaparken çok dikkatli olmasını istiyoruz." dedi.
Hediye alınacak ürünün ve alışveriş yapılacak sitenin iyi araştırılması gerektiğine dikkati çeken Koçal, sahte sitelere karşı uyanık olunmasının öneminden bahsetti.
Koçal, "Özel günleri fırsat bilen fırsatçılar sosyal medya üzerinden oluşturdukları linklerden satış yaparak tüketicileri mağdur edebiliyor. Facebook, Instagram, Twitter gibi sosyal medya uygulamaları üzerinden oluşturulan linklerden mümkünse sipariş verilmemeli. Bu tür sitelerden verilen siparişlerde sahte veya farklı ürün gönderilebiliyor, hatta ürünün hiç gönderilmediği olabiliyor. Bu durumlarda muhatap bulunamadığı için mağduriyet giderilemiyor." diye konuştu.
- "İndirim reklam ve duyurularına mesafeli olunmalı"
Aziz Koçal, indirim reklamlarına ve duyurularına mesafeli olunması gerektiğini belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Özel günlerde çok sayıda indirimli satış reklamları veya ilanlarıyla tüketici aldatılmakta, fiyatlar önce artırılıp sonra indirilmektedir. Özel günlerde yapılan indirimli satış ilanlarının büyük bir çoğunluğu mevzuata uygun değildir. Gerektiğinde Ticaret Bakanlığı Reklam Kuruluna şikayet edilmelidir. İndirimli satış ilanlarıyla oluşturulan sosyal medya linklerine mümkünse girilmemeli, kart bilgileri verilmemeli. Fiyatlar farklı sitelerden iyice araştırılmalı, aşırı tüketimden kaçınılmalı."
Koçal, internet üzerinden yapılan her türlü alışverişlerde hiçbir cezai şart ödemeden tüketicinin 14 günlük cayma süresi bulunduğunun altını çizerek, ürünün iade edildiğine dair firmanın adresine ya da e-postasına cayma bildiriminin yazılı olarak bildirilmesi gerektiğini söyledi.
İnternetten alınan ürünün belgelerinin mutlaka saklanması gerektiğini dile getiren Koçal, yaşanan sorunlarda tüketici hakem heyetlerine başvurulması çağrısında bulundu.
E-Ticaret Altyapı Sağlayıcıları Derneği (EDER) Kurucu Üyesi ve Projesoft Üst Yöneticisi (CEO) Yüksel Eminoğlu ise kısıtlama nedeniyle pek çok işletmenin bugünlerde müşterilerine sadece online mağazalar üzerinden ulaşabildiğini anımsatarak, bu durumun e-ticarette işlem yoğunluğu ve satışların katlanarak artmasına yol açtığını söyledi.
e-ticaretin tek seçenek olduğu alışverişlerde güvenli işlemler için dikkat edilmesi gereken noktalara değinen Eminoğlu, şu uyarılarda bulundu:
"İlk dikkat edilmesi gereken nokta alışveriş yapılacak sitenin kredi kartı güvenliğini nasıl sağladığı. e-ticaret sitelerinde bilgisayar korsanları en çok müşteri kredi kartı bilgilerini almaya yönelik işlemler gerçekleştiriyor ve tüketiciler de PCI DSS Level 1 güvenlik sertifikası ile korunan e-ticaret sitelerini seçmeliler. e-ticaret siteleri, güvenlik sertifikalarını gösteren link/logoları site altında paylaşır. Tüketiciler bu linklere tıklayıp ilgili sertifikayı görebilir. İkinci olarak söz konusu siteden daha önce alışveriş yapanların görüşleri. Tüketiciler, çeşitli platformları kullanarak söz konusu site ile ilgili yorumları okumalı ve oradaki paylaşımları dikkate almalı."
Yüksel Eminoğlu, firmanın sunduğu iptal ve iade politikasının şeffaf ve kolay olmasına da dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizerek, "Son önemli husus ise firmanın e-ticaret sitesinde kendisi hakkında verdiği detaydır. Açık adresi görülmeli, unvanı, telefon numarası ve varsa şube bilgileri açık olarak paylaşılmalı. Tüketiciler bunu Google gibi arama motorlarından da teyit etmeli." diye konuştu.
- "Site ETBİS'ten kontrol edilmeli, internet adresinde 'https' olmalı"
Bilişim Teknolojileri ve Siber Güvenlik Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Sultan Selim Yüksel de salgınla birlikte sadece online alışverişlerin değil siber saldırganların ve dolandırıcıların sayısında da hızlı artış yaşandığını söyledi.
Özel gün ve haftalarda yapılan büyük indirim ve kampanyaların genelde gerçeği yansıtmadığını dile getiren Yüksel, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Alışveriş yapmak isterken sanal dolandırıcıların ağına düşmemek için girilen sitenin gerçek bir işletme olup olmadığını doğrulamak gerekiyor. Bunu Ticaret Bakanlığı'nın Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi'ne (ETBİS) bakarak doğrulayabiliriz. Girdiğimiz siteyle ilgili arama motorlarından birçok bilgi çıkmalı. Ayrıca şikayet sitelerinden ve bloglardan yorumları okuyabiliriz."
Yüksel, internet sitesinin güvenlik sertifikasının olup olmadığına da bakılması gerektiğini kaydederek, "İnternet adresinin başında 'https' kısmı mutlaka bulunmalı. Bazı internet adreslerinde sadece 'http' var. Bu güvenli olmayan bir site anlamına gelir. Https, aslında bir güvenlik sertifikası. Bu olmaması halinde kart bilgileriniz kopyalanıp dolandırıcılara gönderilebilir." ifadelerini kullandı.
Yavuz Sultan Selim Yüksel, ürünün belirtilen tarihlerde gelmemesi halinde hızlıca banka hareketlerine bakılıp bilgilerin hangi firma tarafından alındığının görülebileceğini sözlerine ekledi.