İSTANBUL (AA) - Dışişleri Bakan Yardımcısı ve AB Başkanı Büyükelçi Faruk Kaymakcı, yeni oluşturulan Avrupa Birliği (AB) programlarına katılmayı hedeflediklerini belirterek, "Ufuk Avrupa Programı vasıtasıyla, kurumlarımız, vatandaşlarımız, araştırmacılarımız, sanayi kuruluşlarımız, üniversitelerimiz, 150-200 milyar avroluk bir fon havuzundan pay alma imkanına kavuşacak." dedi.
Kaymakcı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Ekonomik Forum Dergisi'ne "Türkiye-AB mali iş birliğinde yeni dönem" başlıklı makale kaleme aldı.
Türkiye-AB ilişkilerinde zaman zaman iniş çıkışlara ve siyasi engellemelere bağlı tıkanıklara rağmen, Türkiye-AB Mali iş birliğinin son 20 yıldır kesintisiz biçimde devam ettiğini vurgulayan Kaymakcı, "Mali iş birliği AB üyelik sürecimizde en somut kazanımlar elde ettiğimiz alan oldu. Türkiye-AB Mali iş birliği sayesinde birçok alanda, vatandaşlarımızın yaşam kalitesini artıran on binlerce proje hayata geçirildi." ifadelerini kullandı.
Kaymakcı, AB uyum süreci bağlamında 2002 yılından beri Türkiye'ye tahsis edilen toplam 9,2 milyar avroluk AB fonu ile 850’ye yakın büyük ölçekli proje gerçekleştirildiğini kaydetti.
AB fonlarıyla gerçekleştirilen projeler sayesinde, şehirlerin hava kalitesi, sınır güvenliği, yenilenebilir enerjinin desteklenmesi, salgın hastalıklarla mücadele gibi birçok alanda ilerleme kaydedildiğine dikkati çeken Kaymakcı, "Türkiye-AB mali iş birliğinin diğer bir boyutunu, aday ülke sıfatıyla katılım sağladığımız 'AB Programları' oluşturuyor. Ülkemiz 2014-2020 döneminde 9 AB Programına katılım sağladı. AB Programları, AB politikalarının önemli uygulama araçlarından birisi. Programlara katılım sağlayan tüm ülkeler arasında iş birliğini teşvik ederek eğitim, gençlik, çevre, kültür, dijitalleşme gibi önemli politika alanlarında Avrupa düzeyinde belirlenen hedeflere ulaşılmasını sağlıyorlar." değerlendirmesinde bulundu.
Kaymakcı, 2002 yılından beri AB’nin teknolojik ve yenilikçilik alanındaki programlarına katılım sağladıklarını, bu programlar sayesinde üniversitelerin, bilim insanlarının, sanayi kuruluşlarının ve KOBİ’lerin 2 binden fazla proje ile toplam 560 milyon avroluk hibe desteği aldığını aktardı.
Erasmus+ ve Avrupa Dayanışma Programları ile yaklaşık 36 bin projeye 1,4 milyar avro tahsis edildiği bilgisini paylaşan Kaymakcı, mesleki eğitim, öğrenci değişimi, gönüllü çalışmalar gibi birçok farklı alanda yaklaşık 700 bin kişiye bireysel gelişimleri için destek sağlandığını kaydetti.
Kaymakcı, KOBİ’lerin rekabet edebilirliğinin arttırılması için uygulanan COSME programı kapsamında ise toplam 14 milyon avro bütçeli 50 proje ile Türkiye'nin proje üreten ülkeler arasında 5. sırada yer aldığını belirtti.
- "2020, AB ile mali iş birliğimizde en verimli yıldı"
Kaymakcı, Türkiye-AB mali iş birliğinin en önemli aktörlerinden birinin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve temsil ettiği odalar olduğunu vurguladı.
TOBB öncülüğünde kurulan "Avrupa Birliği Türkiye İş Geliştirme Merkezleri"nin (ABİGEM) profesyonel eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunarak rekabet seviyelerini ulusal ve uluslararası piyasalarda artırmalarına önemli destek sağladığına dikkat çeken Kaymakcı, şu değerlendirmelerde bulundu:
"ABİGEM ağı için, AB'nin sağlamış olduğu fon zaman içerisinde 50 milyon avroyu buldu. Bu fon sayesinde odalar ve borsalar tarafından 2 bine yakın proje yürütüldü. TOBB ve bağlı odalarımız geçtiğimiz dönemde AB programlarının da en önemli paydaşlarından biri oldu. COSME kapsamında girişimcilik ve pazarlara erişim, Ufuk 2020 kapsamında KOBİ'lerde yenilikçilik ve Erasmus+ kapsamında da mesleki ve teknik eğitim, yetişkin eğitimi alanlarında toplam bütçesi 10 milyon avroya ulaşan birçok önemli proje yürütüldü."
Avrupa Birliği Başkanlığı olarak, IPA fonlarından ve AB Programlarından azami düzeyde yararlanabilmek amacıyla 2019 yılından itibaren bütüncül ve stratejik bir yaklaşım ortaya koyduklarını belirten Kaymakçı, "Hayata geçirdiğimiz IPA Eylem Planı sayesinde projelerin sözleşmeye bağlanma oranlarını iki katına çıkardık." ifadesini kullandı.
Özellikle 2020'nin AB ile mali iş birliğinde en verimli yılı olduğuna işaret eden Kaymakcı, "Özellikle 2020 AB ile mali iş birliğimizde en verimli yıldı. Geçen yıl, salgın koşullarına rağmen, Türkiye’ye tahsis edilen fonlarda yüzde 99,2’lik bir sözleşmeye bağlanma oranı yakaladık. Bu yalnız, aday ülkeler arasında değil tüm üye ülkeler tarafından da örnek gösterilen bir başarı oldu." vurgusu yaptı.
- "Karbon salınımının azaltılmasına yönelik projeler hibe desteği alabilecek"
Yeni dönemin, Türk sanayicilerine, KOBİ'lere ve girişimcilere yeni fon fırsatları getireceğini ifade eden Kaymakcı, şu bilgileri paylaştı:
"Bu dönemde, 5 öncelikli alan çerçevesinde hibe çağrıları açılacak. TOBB ve bağlı odalarımızın yanı sıra KOBİ'ler, sanayiciler ve ticaret erbabı IPA III'ün ‘Özel Sektör Geliştirilmesi, Ticaret, Araştırma ve Geliştirme’ başlıklı öncelik alanında projelerini sunabilecek. Bu kapsamda, inovasyon merkezlerinin, yaratıcı KOBİ'lerin, karbon salınımının azaltılmasına yönelik projeleri hibe desteği alabilecek.
IPA III'ün 'Sivil Toplum' öncelik alanı kapsamında ise AB üyelik sürecinde sivil toplum kuruluşları arasında iş birliğini geliştiren projelerin fonlanması mümkün. Nitekim TOBB'un yararlanıcısı olduğu Türkiye-AB İş Diyaloğu II projesi, bu öncelik alanı altında Avrupa Komisyonunca kabul edildi ve 2022 yılında uygulanmaya başlaması planlanıyor. Bu proje ile odalarımız AB ülkelerindeki muadilleriyle ortaklaşa projeler geliştirme imkanı bulacak."
Kaymakcı, Türkiye'nin, ilerleyen dönemde Avrupa’nın geleceğini şekillendirecek olan "Avrupa Yeşil Mutabakatı" ve "Dijital Avrupa" alanlarında AB ile ortak ve etkin iş birliği yapmayı hedeflediğini kaydetti.
Kaymakcı, "AB, 2019 yılı sonunda yeni Komisyonun göreve gelmesiyle birlikte ortaya koyduğu Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde, 2050 yılına kadar 'Karbon Nötr' bir kıta olmayı hedefliyor. Yani, ekonomik faaliyetler sonucu oluşan sera gazı salınımlarının dekarbonizasyon teknikleriyle dengelenmesi öngörülüyor. AB, yeşil düzene geçiş olarak adlandırılan bu süreçte, proje fonlaması yaparken, yeşil mutabakata uygun, çevreye duyarlı projelere öncelik verecek." değerlendirmesinde bulundu.
Avrupa'nın, geleceğine dair diğer büyük önceliğinin de Dijital Avrupa olduğunu hatırlatan Kaymakcı, şunları kaydetti:
"AB, dijital dönüşümü tüm politika alanlarında etkin bir şekilde gerçekleştirip, beşeri ve ekonomik potansiyelini artırmayı ve bu sayede küresel meydan okumaların daha iyi üstesinden gelmeyi amaçlıyor. Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Dijital Avrupa politikalarının en önemli uygulama araçlarından birini AB Programları oluşturuyor. Bu programlardan en önde geleni ise dünyanın en büyük bütçeli teknoloji ve yenilikçilik programı olan Ufuk Avrupa."
- Ufuk Avrupa fonuna 95,5 milyar avroluk bütçe ayrıldı
Kaymakcı, AB’nin teknoloji ve yenilikçilik programı kapsamında 2021-2027 yıllarında "Ufuk Avrupa" adıyla 95,5 milyar avroluk bütçe ayrıldığını belirterek, dijitalleşme, sağlık, çevre, tarım, enerji gibi alanlarda yenilikçi ve yüksek teknolojiler içeren projeler üreterek hibe desteği alınabileceğini aktardı.
Üniversite ve araştırma kuruluşları ile yapılacak en az 3 ortaklı projelere 3-4 milyon avro tutarında hibe sağlanabileceğini ifade eden Kaymakcı, "Yeni pazarlar yaratacak ve mevcut pazarları dönüştürecek yüksek yenilikçilik potansiyeline sahip KOBİ ve start-upların şirketlerini büyütmeleri için 2,5 milyon avro tutarında hibe, girişim sermayeleri kurulması ve bu yolla start-upların ve KOBİ’lerin desteklenmesi için 15 milyon avroluk yatırım desteği için başvuru yapılabilecek." bilgisini paylaştı.
Ufuk Avrupa’da cinsiyet eşitliği ve kadın girişimciliğinin ön planda olacağına vurgu yapan Kaymakcı, teknoloji alanlarında faaliyet gösteren kadın girişimcilere danışmanlık verilmesi amacıyla "Kadın Liderler Programı" bulunduğunu, kadın girişimcilerin bu program kapsamında hibe başvurusunda bulunabileceklerini belirtti.
Kaymakcı, TOBB ve sektöre liderlik eden diğer çatı kuruluşların da Ufuk Avrupa programına yönelik projelerinin sayısını çoğaltmalarının programdaki başarıyı yükselteceğine dikkati çekti.
Erasmus+ Programının mesleki eğitim alanındaki imkanlarının yeni dönemde de artarak devam edeceğini belirten Kaymakcı, "2021-2027 döneminde katılım sağlanacak AB Programları için çalışmalarımız devam ediyor. Yeni dönemde, halihazırda dahil olduğumuz programlara katılmaya devam edeceğiz. Ayrıca yeni oluşturulan AB programlarına da katılmayı hedefliyoruz. Bu programlar vasıtasıyla, kurumlarımız, vatandaşlarımız, araştırmacılarımız, sanayi kuruluşlarımız, üniversitelerimiz, 150-200 milyar avroluk bir fon havuzundan pay alma imkanına kavuşacak." değerlendirmesinde bulundu.
Kaymakcı, bugüne kadar IPA fonlarından etkin şekilde yararlanan TOBB ve bağlı odaların ilerleyen dönemde, başta Ufuk Avrupa olmak üzere AB Programlarına özel bir önem vermeleri ve sektörü bu programlardan yararlanma konusunda daha fazla teşvik etmeleri gerektiğini vurgulayarak, 2021-2027 yıllarının özel sektörde ürün geliştirme, dijital dönüşüm ve insan kaynakları geliştirme gibi alanlarda çok önemli fırsatlar sunacağını ifade etti.
Kaymakcı, AB Başkanlığı olarak TÜBİTAK ile birlikte Ufuk Avrupa Programı kapsamında özel sektör odaklı bir eğitim başlatacaklarını belirterek, şu ifadeleri kullandı:
"Çatı kuruluşlarımızın seçilmiş proje personeli eğitimlerin öncelikli öğrenicileri olacaklar. Eğitime katılım sağlayanların, geliştirecekleri projelerle program kapsamında açılacak çağrılara başvurmasını hedefliyoruz. Sanayi kuruluşlarımızın, KOBİ'lerimizin ve girişimcilerimizin yeni dönemde sunulan fon imkanları hakkında düzenli bilgilendirilmesine ve proje faaliyetlerinin iletişim ve görünürlük boyutlarının desteklenmesine katkı sağlamaya devam edeceğiz."