KUDÜS (AA) - ABDURRAUF ARNAVUT - İsrail'in işgal altındaki Doğu Kudüs'teki saldırılarıyla başlayan çatışmalar giderek artarken, tarihi Şeyh Cerrah Mahallesi olayların odağında yer alıyor.
Doğu Kudüs'te Filistinlilerin yaşadığı bölgenin yakınında diplomatik temsilciliklerin ve kurumların yer aldığı Şeyh Cerrah Mahallesi, bir süredir adından, Yahudi yerleşimcilerin bölgede yaşayan Filistinlilere karşı saldırılarıyla söz ettiriyor.
Tarihi mahallede adını Kudüs fatihi Selahaddin Eyyubi'nin doktoru Husameddin bin Şerafeddin İsa el-Cerrahi'den alan bir zaviye ve onun yanına inşa edilmiş bir cami bulunuyor.
- Şeyh Cerrah'ın kadim tarihi
Doğu Kudüs'te Filistinlilerin yaşadığı bölgeden mahalleye geçişte Şeyh Cerrah Camisinden yükselen minare dikkati çekiyor.
Tarihçiler caminin, Selahaddin Eyyubi'nin doktoru Husameddin bin Şerafeddin İsa el-Cerrahi'nin türbesinin yanına 1895 yılında inşa edildiği bilgisini veriyor.
Tarihçi Raif Necm, Kudüs Hazineleri adlı kitabında, Cerrahi Zaviyesinin odalarla çevrili açık bir avludan ibaret olduğunu belirtiyor.
Odaların en büyüğünde türbenin yer aldığını aktaran Necm, bu odanın köşelerinin uzantılarla daire oluşturduğunu ve üzerinin kubbe ile örtüldüğünü kaydediyor.
- Siyonistlerin Şeyh Cerrah'a ilgisi
Tarihçi Arif el-Arif ise "Filistin Nekbesi ve Kayıp Cennet" adlı kitabında Şeyh Cerrah'ın tarihine ilişkin şu ifadelere yer veriyor:
"Mahalleye adını veren Selahaddin Eyyubi'nin komutanlarından Husameddin bin Şerafeddin İsa el-Cerrahi, 1201 yılında vefatının ardından bu zaviyeye gömüldü."
Kudüs'ün kuzeyindeki Nablus Yolu üzerinde yer alan mahallenin stratejik açıdan önemine dikkati çeken Arif, siyonistlerin ilgisinin 1947'den itibaren mahalleye yoğunlaştığını aktarıyor.
Mahallenin sakinlerinin bir çoğunun önde gelen Filistinli aileler olduğunu kaydeden Arif, ailelerin Kudüs'te Filistinlilerin nüfusuna önemli katkı yapması nedeniyle siyonistler tarafından yerlerinden edildiğini ifade ediyor.
Arif, İngiliz sömürgesinin 14 Mayıs 1948'de Filistin'den çekilmesinin ardından siyonist Irgun örgütünün mahalleyi işgal etmeyi başardığını, ancak 19 Mayıs 1948'de Arap güçlerinin mahalleyi yeniden ele geçirdiğine işaret ediyor.
- Mahalle diplomatik temsilciliklere ev sahipliği yapıyor
Doğu Kudüs'ün en "pahalı" mahallelerinden biri olarak kabul edilen Şeyh Cerrah, özellikle Batılı ülkelerin diplomatik temsilciliklerine ev sahipliği yapmasıyla biliniyor.
Şeyh Cerrah Camisinin yanında, tarihi 19. yüzyılın sonlarına uzanan ünlü American Colony Oteli hizmet veriyor.
Mahallede Türkiye'nin yanı sıra İngiltere, İspanya, İsveç, Belçika, İtalya, Fransa dahil birçok ülkenin diplomatik temsilciliği yer alıyor.
İsrail tarafından kurulan bir yerleşim birimi mahallenin yakınında yer alırken, bölgede Kudüs'ün Eski Müftüsü Hacı Emin el-Hüseyin'in konağı ve Ambassador Oteli bulunuyor.
- Şeyh Cerrah'ta Filistinli ailelere yönelik davalar
İsrail işgali altındaki Doğu Kudüs'te yer alan Şeyh Cerrah mahallesinde oturan ve yıllardır yerlerinden edilme tehlikesi yaşayan 27 Filistinli ailenin korku ve endişeleri İsrail makamlarının baskılarıyla yeni bir boyut kazanmıştı.
Kudüs Sulh Mahkemesi, Yahudi yerleşimcilerin talebi üzerine 2019'da Şeyh Cerrah Mahallesi'nde oturan 12 Filistinli ailenin, evlerini yerleşimciler lehine boşaltmaları yönünde karar vermişti.
Karara göre, bu ailelerden 4'ünün Ocak 2021'de evlerini boşaltmaları gerekiyordu. Ailelerin itirazı üzerine karar temyiz edilerek yeniden mahkeme sürecinin başlaması kararlaştırılmış ancak İsrail Merkezi Mahkemesi, şubat ortalarında bu 4 ailenin itirazını reddetmişti.
Şeyh Cerrah Mahallesi sakinlerine ilişkin nihai karar 9 Mayıs’ta hazirana ertelenirken, İsrail güçlerinin Mescid-i Aksa ve Şeyh Cerrah Mahallesi'nde Filistinlilere yönelik düzenlediği baskınlarla şiddet tırmandı.