PARİS (AA) - İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Fransız ve Amerikan enerji şirketleri Total ile Chevron’un, Myanmar’da yürüttükleri bir doğal gaz projesinde, askeri yönetime giden ödemeleri durdurma kararının hükümetler ve enerji şirketleri tarafından daha güçlü adımlarla takip edilmesi çağrısında bulundu.
HRW’den yapılan açıklamada, Total ve Chevron şirketlerinin 26 Mayıs Çarşamba günü, Myanmar’da ortağı oldukları Moattama Gaz Aktarım Şirketinin (MGTC) cuntanın da bulunduğu hissedarlarına kar payı dağıtmayı durdurma kararını açıkladığı hatırlatıldı.
Yaklaşık 1 milyar doları bulan doğal gaz gelirlerinin askeri yönetimin en büyük döviz gelirini oluşturduğu kaydedilen açıklamada, Chevron ve Total’in durdurduğu kar paylarının bunun ancak yüzde 5’i olduğu, hükümet ve şirketlerin, cuntanın fona ulaşmasını engellemek için daha ciddi adımlar atması gerektiği aktarıldı.
Açıklamada, Total ve Chevron açıklamalarında, MGTC’nin askeri yönetime ödediği ek tarifeler, ücretler ve vergiler ile şirket hissedarlarından cunta kontrolündeki Myanmar Petrol ve Gaz Girişiminin (MOGE), diğer hissedar Tayland kamu şirketi PTTEP’ye doğal gaz satarak elde ettiği gelirlerden bahsedilmediği vurgulandı.
Total ve Chevron’un durdurulan ödemelerin değeri hakkında daha fazla bilgi vermesi gerektiği ifade edilen açıklamada, Myanmar’da faaliyet gösteren tüm enerji şirketlerinin yaptırımlar konusundaki tutumlarına açıklık getirmesi gerektiğinin altı çizildi.
Myanmar’a doğal gaz gelirleri konusunda daha fazla yaptırım düşünen hükümetlerin, MGTC’nin hissedarlarından PTTEP ile asker kontrolündeki hesapların bulunduğu bankalara odaklanması gerektiğine işaret edilen açıklamada, bu şirketin satın aldığı doğal gaz karşılığında cuntaya her yıl yüzlerce milyon dolar ödeme yaptığı kaydedildi.
Açıklamada, ülkenin doğal gaz yataklarında faaliyet gösteren şirketlerin ABD, Avrupa, Tayland ve diğer kurumların Myanmar’daki askeri yönetime yönelik yaptırımlara destek vermesi gerektiği vurgulanarak şu ifadelere yer verildi:
“Hükümetler askeri cuntanın elde ettiği doğal gaz gelirini etkili şekilde yaptırımla engellerse, cunta Myanmar halkına zarar verecek 1 milyar avroyu kaybedecek.”
- Myanmar'daki askeri darbe
Myanmar ordusu, 8 Kasım 2020 seçimlerinde hile yapıldığı iddialarının ortaya atılması ve ülkede siyasi gerilimin yükselmesinin ardından 1 Şubat'ta yönetime el koymuştu. Ordu, ülkenin fiili lideri ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii başta olmak üzere pek çok yetkiliyi ve iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve bir yıllığına olağanüstü hal ilan etmişti.
Myanmar ordusunun darbe karşıtlarına müdahalesi sonucu 840 kişi hayatını kaybetti. Ülkede geniş katılımlı gösteriler sürerken gözaltındaki üst düzey hükümet yetkililerinin askeri mahkemede yargılanmalarına devam ediliyor.