TAHRAN (AA) - MUHAMMET KURŞUN - İran'da Pehlevi Hanedanlığı'nın yıkıldığı 1979 devrimine kadar iyi ilişkilere sahip olan Tahran ve Tel Aviv yönetimleri, yıllar içinde Orta Doğu'da sürekli birbirini tehdit eden ve karşılıklı saldırılar düzenleyen iki ülke haline geldi.
İran'da son bir yılda İsrail tarafından gerçekleştirildiği iddia edilen 3 önemli saldırı oldu. Bunların ikisinde İran'ın uranyum zenginleştirmeyi yüzde 60'a çıkardığı Natanz Nükleer Tesisi, birinde de ülkenin nükleer faaliyetlerinin başındaki isim Muhsin Fahrizade hedef alındı.
Nükleer merkezlere yönelik saldırıların yanı sıra 6 Nisan'da İran'a ait bir geminin Kızıldeniz'de, 14 Nisan'da da İsrail'e ait geminin Basra Körfezi'nde saldırıya uğradığı açıklandı.
İsrail ve İranlı yetkililer birbirlerini suçlayan açıklamalar yaparken, bu ülkelerdeki halkların yaşanan gerilimle ilgili ne düşündüğü de merak konusu.
AA ekibi olarak İran'ın başkenti Tahran'ın Filistin Meydanı ve daha önce İsrail Büyükelçiliği olarak kullanılırken günümüzde Filistin Büyükelçiliği olarak faaliyet yürüten binanın yanında Tahranlılara İsrail konusunda ne düşündüklerini sorduk.
İsrail ile İran arasındaki ilişkilerin normalleşmesi gerektiğini savunan Tahranlılar kamera karşısında konuşmak istemezken, görüş belirtmeyi kabul edenlerden aldığımız cevaplar şöyle:
- "İsrail sürekli olarak yalan söylemiştir ancak biz kenara çekilmeliyiz"
Soru: İsrail konusunda ne düşünüyorsunuz?
Adını vermek istemeyen Tahranlı vatandaş: "İsrail sürekli olarak yalan söylemiştir ancak biz kenara çekilmeliyiz. Savaş olmamalıdır, barış yolu tercih edilmelidir. Oturup barış için konuşmalıyız. Savaş iyi değildir."
Soru: İran ile İsrail arasındaki gerginlik kimin yararınadır?
"Yaşanan gerginlik halkın zararınadır. Halkımız zaten baskı altında yaşamaktadır. Gerilimin artmasıyla halk daha fazla zarar görüyor. Bazı Arap ülkelerinin İsrail ile ilişkileri normalleştirmesi onlar için iyi olmuştur. Ağır şartlarda yaşayanlar biz İranlılarız. Biz İranlılar baskı altında yaşıyoruz."
- "İsrail haksız olduğu için 10 ya da 20 yıl sonra yok olacaktır"
"İsrail on yıllardır Filistin halkının haklarını gasbediyor. Bu nedenle ona karşı durulmalı ve mücadele edilmelidir. Onunla tek konuşma kanalı direniştir. Tek yol direniştir ancak bunun da zorlukları vardır. İsrail haksız olduğu için 10 ya da 20 yıl sonra yok olacaktır."
Soru: İsrail konusunda ne düşünüyorsunuz?
Hüseyin Nevvabi: "Savaştan uzak durmalı ancak sağlam bir duruş sergilemeliyiz. Hemen savaşa girmemek için çaba göstermeliyiz. Tedbirli ve dirayetli hareket etmeliyiz."
"İsrail sahte ve gaspçı bir devlettir. İsrail'in önünü siyasi yollarla kapatmalıyız ancak savaş konusunda ihtiyatlı davranmalıyız."
Ahmed Bahtiyari: "İsrail düşmandır. Gelip nükleer bilimcilerimizi yok ediyor. Bunun düzelmesi gerekiyor. Ya savaş olmalı ya da başka türlü çözülmelidir."
"Sürekli kınıyoruz diyoruz diyorlar ancak bununla yetinilmemelidir, atın 10-20 füze ve işi çözün. Bilim adamlarımızı ve nükleer bilimcilerimizi ne için öldürüyor? Yerimizde oturup kınamak olmaz. İsrail güçlü değildir, örümcek ağı gibidir. Bunun bir zorluğu yoktur."
- "Çocuklarımıza da ilk ve son düşmanımızın İsrail olduğunu anlatıyoruz"
Adını vermek istemeyen Tahranlı kadın:
"İsrail, İran'ın değil İslam'ın birinci düşmanıdır. İsrail'in 40 yılda bizim ve bilim insanlarımızın başına ne belalar getirdiğini ve savaş zamanında düşmanımıza ne yardımlar yaptığını unutmadık. Çocuklarımıza da ilk ve son düşmanımızın İsrail olduğunu anlatıyoruz. İsrail ile ilişki geliştirmek için hiçbir neden yoktur."
Yine adını vermek istemeyen Tahranlı kadın: "Barış ve dostluk istiyoruz ancak İsrail gitmelidir. İsrail halkımız için bir şey yapamaz. Sadece İran'a zarar veriyor. İran, İsrail ile barış yapamaz. İsrail gitmelidir ve işgale son vermelidir. İsrail daha fazla yayılmamalıdır. Savaş iyi değildir ancak mecbur kalırsak o ayrı."