AMMAN (AA) - RİHAM ALİ - Ürdünlü uzmanlar, Irak petrolünü ülke toprakları üzerinden Kızıldeniz'e taşıyacak petrol boru hattının genişletilmesi projesinin önemli ekonomik getirileri olacağını düşünüyor.
Basra petrolünün Ürdün üzerinden uluslararası pazarlara taşınmasını öngören ve yaklaşık 33 yıldır konuşulan bu proje, son iki yılda teknik konuları düzenlemek için yapılan toplantılarla yeniden gündeme gelmeye başladı.
Ürdün Başbakanı Beşir el-Hasavne, geçen hafta yaptığı açıklamada, önümüzdeki dönemlerde uygulanması planlanan stratejik projelere yönelik pratikte atılacak adımların hızlandırmasının önemine işaret etti.
Bu projelerden birinin Akabe ile Basra arasındaki petrol boru hattının uzatılması olduğunu belirten Hasavne, "Basra'dan Akabe'ye oradan da Mısır'a uzatılacak petrol boru hattı projesi; Irak'a ihracat kapısı açacak, Ürdün'ün petrol ihtiyacının bir kısmını karşılayacak ve 3 ülkede de lojistik alanlar ve petrokimya endüstrileri kurulmasını sağlayacak." ifadelerini kullandı.
Irak-Ürdün İş Konseyi Başkanı Saad Naci de Başbakan Hasavne ile eş zamanlı yaptığı açıklamada, söz konusu projenin, yatırım teklifi olarak sunulmasına zemin hazırlayacak teknik tasarım aşamasında olduğunu kaydetti.
Naci, Akabe üzerinden ihracat kapısı olması hasebiyle Irak için büyük önem arz eden proje çerçevesinde Bağdat hükümetinin teklif vermeye hazırlık olarak ehil firmaların bir listesini hazırladığını aktardı.
Boru hattının hayata geçirilmesi halinde Bağdat-Amman ilişkilerinin güçlenmesinin yanı sıra, her iki taraf için de yeni fırsatlar doğması bekleniyor. Irak, petrolünü ihraç edecek yeni alternatif limana sahip olurken, Ürdün de petrol ihtiyacının büyük kısmını bu hattan karşılayıp, sanayi ve endüstride yeni iş imkanları oluşturabilecek.
- Ürdün tarafının projeden sağlayacağı faydalar
Petrol uzmanı Fehd el-Fayiz, projenin; yıl boyunca Ürdün için petrol teminine katkıda bulunmasının yanı sıra boru hattının ülke topraklarından geçişinde ya da arazi kiralama işlemelerinde yapılacak ödeneklere de işaret etti.
"Proje, beraberinde gelişecek müteahhitlik, ulaşım ve insan gücü istihdamı gibi pek çok alanda Ürdün ekonomisine fayda sağlayabilir." diyen Fayiz, hattın geçeceği bölgelerdeki halkın da bu hareketlilikten istifade edeceğini kaydetti.
Diğer bir petrol uzmanı Amir eş-Şubeki de "Proje sırasında kendi tarafında istihdam edilecek insan gücü göz önüne alındığında Ürdün ilk andan itibaren projeden fayda sağlayacaktır. Ürdün ayrıca petrolün tercihli fiyata ulaşmasını da garanti edecek." dedi.
Şubeki, ham petrolün tercihli fiyatla alınmasının halka satılacak petrol türevlerine de yansıyacağını bunun da Ürdün ekonomisini olumlu etkileyeceğini söyledi.
Ürdünlü uzman, bölgedeki siyasi fırtınalar göz önüne alındığında, devamının sağlanması açısından bu büyüklükte bir projeyle ilgili her şeyin net olması gerektiğine dikkati çekti.
- 33 yıldır düşünülen proje
Projenin hikayesinin eskiye dayandığına işaret eden Şubeki, "Bu proje, Irak'ın petrol ihracatı için ikinci bir alan konusunda artan ihtiyacıyla 1988'den beri düşünülüyordu. Ancak savaştan sonra ve siyasi olayların gölgesinde proje konuşulmaz oldu." dedi.
Irak ile Ürdün arasında, Nisan 2013'te Basra'dan Akabe limanına uzanan günde 1 milyon varil petrol pompalanması öngörülen 18 milyar dolarlık bir petrol boru hattı projesi imzalanmıştı.
Irak da 2019'da hattın en yüksek ekonomik faydanın sağlanması hedefiyle Akabe'de son bulması yerine Mısır'a bağlanması için projenin fizibilite çalışmasının kapsamlı şekilde incelendiğini duyurmuştu.