Rekabet Kurulundan 32 teknoloji, gıda ve perakende teşebbüsü hakkında "centilmenlik anlaşması" soruşturması
ANKARA (AA) - Rekabet Kurulu, iş gücü piyasasına yönelik centilmenlik anlaşmaları nedeniyle Türkiye genelinde, aralarında büyük teknoloji şirketleri, perakende ve restoran zincirlerinin bulunduğu 32 teşebbüs hakkında soruşturma açılmasına karar verdi.
Rekabet Kurumundan yapılan yazılı açıklamada, son yıllarda iş gücü piyasalarına ilişkin olarak işverenlerin sahip olduğu pazar gücünün, çalışan ücretlerinin azalmasına veya baskılanmasına ve çalışma koşullarının rekabetçi seviyelerin altında kalmasına neden olduğuna yönelik görüşlerin arttığı belirtildi.
Bu kapsamda iş gücü piyasalarında gerçekleşebilecek rekabet ihlallerinin yaratacağı olumsuz etkiler ortaya konulmaya çalışılarak konuya rekabet hukuku araçlarıyla ne şekilde müdahale edilebileceği noktasında akademik tartışmalar başlatıldığına işaret edilen açıklamada, bununla birlikte bu tartışmaların yalnızca teorik düzeyde kalmadığı, rekabet otoritelerinin hız kazanan biçimde incelemelerine iş gücü piyasalarını konu ettiğinin görüldüğü ifade edildi.
Özellikle iş gücü piyasalarında emek için rekabet halinde olan işveren konumundaki teşebbüslerin aralarındaki doğrudan veya dolaylı anlaşmalar yoluyla çalışanların teşebbüsler arasındaki transferini engellemelerinin, çalışanları daha yüksek ücretler ve daha iyi koşullar sunan iş fırsatlarından mahrum bırakabildiği belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Böylece emek faktörünün, teşebbüsler arasındaki hareketliliğinin azalmasıyla veya emeğin karşılığı olan ücretlerin suni şekilde gerçek değerini bulamamasıyla iş gücü piyasalarındaki rekabetçi yapı zarar görebilmektedir. Bu durum, değerini bulamayan iş gücünün, emeğinin karşılığını alabileceği başka pazarlara veya yurt dışına yönlenmesine yol açabilmektedir."
Bu kapsamda iş gücü piyasalarında her geçen gün artan rekabet otoriteleri uygulamalarıyla emek faktörünün teşebbüsler arasında sağlıklı bir şekilde geçişinin sağlanmasının hedeflendiğine dikkat çekilen açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:
"Böylelikle bir yandan çalışanların rekabetçi seviyelerin altında kalan ücretlerle çalışmasının önüne geçilebilecekken, diğer yandan çalışanların daha etkin bir şekilde hizmet sunabilecekleri teşebbüslerce istihdam edilmesiyle ve fikirlerin, yeteneklerin teşebbüsler arasında yayılmasıyla teşebbüslerin küresel rekabetçiliğinin artması gibi faydalar elde edilebilecektir. Bunun yanında rekabetçi açıdan sağlıklı işleyen bir iş gücü piyasasının, iş gücünün niteliğinin artması, refahın haksız bir biçimde işçiden işverene aktarılmasının engellenmesi ve iş gücüne katılımın artması gibi çıktılar sağlaması da muhtemeldir. İş gücü piyasalarındaki sorunları ve bu sorunlara rekabet hukuku araçlarıyla müdahale edilmesinin yaratacağı faydaları göz önünde bulunduran Rekabet Kurumu, özellikle yaratıcılığın ve inovatif zekanın ön plana çıktığı dijital çağda, çalışanların ürün ve hizmetlerin tüketici ile buluşma sürecine sundukları katkının da farkında olarak iş gücü piyasasının rekabetçi yapısını korumayı hedeflemektedir."
Açıklamada, iş gücü piyasasına yönelik olarak Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un ihlal edilip edilmediğinin tespiti amacıyla resen yürütülen ön araştırmanın, Rekabet Kurulunca karara bağlandığı bildirildi.
Ön araştırmada elde edilen bilgi, belge ve yapılan tespitleri, 1 Nisan 2021 tarihli toplantısında müzakere eden Rekabet Kurulunun, bulguları ciddi ve yeterli bulduğu ifade edilen açıklamada, Kanun'un ilgili maddesinin ihlal edilip edilmediğinin tespitine yönelik haklarında soruşturma başlatılan teknoloji, gıda ve perakende şirketleri şöyle sıralandı:
"Yemek Sepeti Elektronik İletişim Perakende Gıda Lojistik, Zomato İnternet Hizmetleri, Commencis Teknoloji, Markafoni Elektronik Pazarlama ve Ticaret, Limango Dış Ticaret ve Sanal Mağazacılık Hizmetleri, Mynet Medya Yayıncılık Uluslararası Elektronik Bilgilendirme ve Haberleşme Hizmetleri, Grupanya İnternet Hizmetleri İletişim Organizasyon Tanıtım ve Pazarlama, 41 29 Medya İnternet Eğitimi ve Danışmanlık Reklam Sanayi Dış Ticaret, Havas Worldwide İstanbul İletişim Hizmetleri, Noktacom Medya İnternet Hizmetleri, Meal Box Yemek ve Teknoloji, NTV Radyo ve Televizyon Yayıncılığı, Google Reklamcılık ve Pazarlama, Sahibinden Bilgi Teknolojileri, Peak Oyun Yazılım ve Pazarlama, Veripark Yazılım, Koçsistem Bilgi ve İletişim, Zeplin Yazılım Sistemleri ve Bilgi Teknolojileri, DSM Grup Danışmanlık İletişim ve Satış Ticaret (Trendyol), Etiya Bilgi Teknolojileri Yazılım Sanayi ve Ticaret, Logo Yazılım Sanayi ve Ticaret, Çiçek Sepeti İnternet Hizmetleri, Doğuş Planet Elektronik Ticaret ve Bilişim Hizmetleri, Valensas Teknoloji Hizmetleri, Mobven Teknoloji, Pizza Restaurantları, Mawarıd Gıda Ticaret, Anadolu Restoran İşletmeleri, TAB Gıda Sanayi ve Ticaret, İş Gıda, Migros Ticaret ve Getir Perakende Lojistik."
