27 Mayıs darbesi mağdurlarının tazminat taleplerini görüşecek komisyon başvuru almaya başladı

ANKARA (AA) - Yassıada yargılamalarında zarar görenler veya mirasçıları tarafından zararlarının karşılanması istemiyle yapılacak başvuruları değerlendirecek "27 Mayıs 1960 Askeri Darbe Mağdurlarının Zararlarının Tazmini Amacıyla Kurulan Komisyon", başvuru kabul etmeye başladı.

Adalet Bakan Yardımcısı ve Komisyon Başkanı Zekeriya Birkan, komisyon binasında düzenlediği basın toplantısında, 27 Mayıs 1960 askeri darbesinin demokrasiye, millet iradesine karşı yapıldığını, Milli Birlik Komitesinin, milletin iradesini hiçe saymanın yanında milletin, ülkenin bütün yönetim yetkilerine el koyduğunu hatırlattı.

Birkan, idareyi ele geçiren darbeci Milli Birlik Komitesinin, çıkardığı kanunlarla darbe ve sonrasındaki hukuksuzluklara, zulümlere meşruiyet sağlamaya çalıştığını, bu çerçevede millet iradesini kaba kuvvetle gasp eden gücün siyasi arzularını yerine getirmek üzere Yüksek Adalet Divanı ve Yüksek Soruşturma Kurulu adında soruşturma ve kovuşturma organları kurulduğunu kaydetti.

Millet iradesiyle seçilmiş cumhurbaşkanının, başbakanın, bakanların, milletvekillerinin, siyasetçilerin ve vatandaşların tutuklandığını, yargılamaların en temel hukuk prensipleri dahi hiçe sayılarak yapıldığını hatırlatan Birkan, 27 Mayıs 1960 darbesinin ve Yassıada'da sembolleşmiş yargılamaların toplumda, tarihte ve milletin hafızasında büyük bir travma olarak yer aldığını söyledi.

Birkan, Türkiye'nin müdahalelerden dolayı daha erken dönemde demokrasisini olgunlaştıramadığını, sistemini bir türlü kuramadığını belirterek "27 Mayıs 1960 darbesi, bu mücadelenin ilk halkası ve çok çirkin bir başlangıcı olmuştur ancak demokrasilerde vesayete yer yoktur, milletin vasiye ihtiyacı yoktur. 'Yeter söz milletindir' diye başlayan demokrasi mücadelemiz, 15 Temmuz hain darbe girişimi sırasında Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın 'Halkın gücünün üstünde bir güç ben tanımadım bugüne kadar' sözüyle nihai hale gelmiştir. Bu ülkede milli irade esastır." diye konuştu.

- "27 Mayıs darbesinin tüm izlerinin silinmesine yönelik birçok adım atıldı"

27 Mayıs darbesinin tüm izlerinin toplum, siyaset ve devlet hayatından silinmesine yönelik bu zamana kadar birçok adım atıldığını aktaran Birkan, Meclis'in daha önce yargılananlar ve idam edilenlerle ilgili iadeyi itibar ettiğini, mezarlarını Yassıada'dan anıtmezara taşıdığını ve yargılamaların yapıldığı Yassıada'nın da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla Demokrasi ve Özgürlükler Adası'na dönüştürüldüğünü anımsattı. Birkan, şöyle devam etti:

"Son olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce 7248 sayılı Kanun'la 27 Mayıs darbesinin hala devam eden neticelerinin ve hukuk dünyasında varlığını koruyan kanun ve kararların ortadan kaldırılması sağlanmıştır. Cumhurbaşkanımızın öncülüğünde milletçe Yassıada'dan demokrasi ve özgürlüklere gidilen yolda atılan ödevin önemli adımlarından biri de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce kabul edilen bu kanundur. Bu kanun, 13 Ekim 2020 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış ve 27 Mayıs 1960 darbe mağdurlarının zararlarının tazmini amacıyla komisyon kurulmuştur. Malumunuz olduğu üzere de dün Resmi Gazete'de komisyonumuzun çalışma, usul ve esasları yayımlanmıştır. Bugünden itibaren de başvuruları almaya başladık."

27 Mayıs 1960 darbe mağdurları ile en son 15 Temmuz'da darbeye direnerek canlarını veren şehitleri rahmet ve minnetle andığını belirten Birkan, gazilere uzun ömürler diledi. Birkan, "Darbelere direnişin sembolü olan Cumhurbaşkanımıza ve darbenin kalıntılarını bu yasa ile ortadan kaldıran Gazi Meclisimize de saygılarımızı sunuyoruz." dedi.

- Komisyonun çalışma usul ve esasları

Cumhurbaşkanı Kararı ile 13 Ekim 2020'de kurulan komisyonun başkanı Adalet Bakan Yardımcısı Zekeriya Birkan, üyeler ise Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanı Prof. Dr. Uğur Ünal, Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürü Günay Albayrak, Hazine ve Maliye Bakanlığı Başhukuk Müşaviri ve Muhakemat Genel Müdürü Hakan Güzel, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürü Şefik Aygöl, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürü Tufan Büyükuzun, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürü Zeki Adlı oldu.

Yüksek Soruşturma Kurulu ile Yüksek Adalet Divanı tarafından haklarında soruşturma ve kovuşturma yürütülenlerden, maddi ve manevi zararlarının Hazine tarafından karşılanmasını isteyenler veya mirasçıları, komisyona başvuru yapabiliyor.

Başvurular, doğrudan komisyona veya valiliklerin il yazı işleri müdürlüklerine yapılabilecek. Başvuru formu ve eklerinin verildiği tarih, başvuru tarihi olarak kabul edilecek.

Başvurular için herhangi bir ad altında ücret talep edilemeyecek. Başvuruların valiliklerin il yazı işleri müdürlüğüne yapılması durumunda, valilikler başvuru evrakını gecikmeksizin komisyona gönderecek.

Komisyon, komisyon başkanının çağrısı üzerine en az 5 üyenin katılımıyla toplanacak ve üye tam sayısının salt çoğunluğuyla karar alacak.

Başvuran, komisyon kararına karşı kararın tebliğini izleyen tarihten itibaren 15 gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere vereceği dilekçeyle doğrudan veya valiliklerin il yazı işleri müdürlüğü aracılığıyla komisyona itiraz edebilecek.

İtiraz hakkında verilen kararın tebliği üzerine başvuran, ilk derece mahkemesi sıfatıyla Danıştayda dava açabilecek.

Komisyona başvuru süresi söz konusu usul ve esasların Resmi Gazete'de yayımlanmasını izleyen günden itibaren 3 ay olarak belirlendi. Başvuru süresinin son gününün resmi tatil gününe rastlaması halinde süre, tatili takip eden ilk iş gününün çalışma saati sonunda bitecek. Süre dolduktan sonra yapılan başvurular kabul edilmeyecek.