ASEAN dışişleri bakanlarından Myanmar askeri yönetimine "uzlaşma" çağrısı

KUALA LUMPUR (AA) - Güneydoğu Asya Uluslar Birliğine (ASEAN) üye ülkelerin dışişleri bakanları, Myanmar'da askeri darbeyle yönetime el koyan cuntaya, "darbe karşıtı protestoculara şiddete son verme ve ülkedeki sorunları uzlaşarak çözme" çağrısında bulundu.

Sanal ortamda Myanmar'daki son durumu görüşmek üzere gerçekleşen ASEAN Dışişleri Bakanları Toplantısının ardından üye ülkeden katılımcı bakanlar, görüşmeye dair yazılı açıklamalarda bulundu.

Endonezya Dışişleri Bakanı Retno Marsudi, Myanmar halkının iradesine saygı duyulması gerektiğinin altını çizerek, "Endonezya, gerek görüldüğü zaman diyalog ortamının kurulmasına yardımcı olmaya hazırdır. Myanmar, bize kapılarını açmadığı takdirde ASEAN'ın umutları ve iyi niyetli düşünceleri fayda getirmeyecektir." ifadesini kullandı.

ASEAN'ın Myanmar'ın iç işlerine müdahale etmeyeceğini belirten Retno, askeri darbe kapsamında gözaltına alınan siyasetçi ve protestocuların serbest bırakılması ve ülkede demokrasiye dönülmesi talebinde bulundu.

- "Seçilmiş liderlerin serbest bırakılması" çağrısı

Malezya Dışişleri Bakanı Hişamuddin Hüseyin, Myanmar'daki krizin, ülke dışındaki Arakanlı mültecilerin vatanlarına dönüş sürecini sekteye uğratmaması temennisinde bulunarak, şunları kaydetti:

"Malezya, Arakan'da yaşanan insani kriz ve süregelen düzensiz göçten etkilenmektedir. Arakanlıların güvenli, gönüllü ve onurlu şekilde yurtlarına dönüşü sürecini desteklemeye devam edeceğiz. Myanmar'ın bu konudaki kararlılığını olumlu karşılıyoruz."

Darbe karşıtı protestolarda güvenlik güçlerinin orantısız şiddetine değinen Hişamuddin, "Olaylarda yaşanan can kayıplarının endişe verici noktalara gelmiş olmasından ötürü silahsız sivil göstericilere karşı şiddetten geri durulmalıdır." ifadesini kullandı.

Hişamuddin, darbe gününde gözaltına alınan Myanmar'ın eski Dışişleri Bakanı ve fiili lideri Aung San Suu Çii, Devlet Başkanı Win Myint ve beraberindeki hükümet üyelerinin serbest bırakılarak, siyasi anlaşmazlıkların diyalogla çözülmesi çağrısında bulundu.

- "Çözüm Myanmar'ın elinde"

Singapur Dışişleri Bakanı Vivian Balakrishnan da Myanmar'daki askeri yönetimi "Myanmar hükümeti" olarak tanımadıklarına dikkati çekerek, "ASEAN'ın kapısı yapıcı çözümler üretme ve uzlaşma sağlanması konusunda her zaman açıktır. Ama en nihayetinde çözüm, Myanmar'ın elindedir." değerlendirmesinde bulundu.

Balakrishnan, Suu Çii ve beraberindeki hükümet üyelerinin bir an önce serbest bırakılması gerektiğini vurguladı.

- Myanmar'daki askeri darbe

Myanmar ordusu, kendine yakın siyasi grupların, 8 Kasım 2020 seçimlerinde hile yapıldığı iddialarını ortaya atması ve ülkede siyasi gerilimin yükselmesinin ardından 1 Şubat'ta yönetime el koymuştu.

Ordu, Dışişleri Bakanı ve ülkenin fiili lideri Aung San Suu Çii başta olmak üzere pek çok yetkili ve iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve 1 yıllığına olağanüstü hal (OHAL) ilan etmişti.

Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Birliği (AB) başta olmak üzere uluslararası toplum, darbeyi kınamış; Türkiye, en sert tepki veren ülkelerin başında yer almıştı. ABD, Kanada ve İngiltere, darbede rol oynayan askeri yetkililere yaptırım kararı almıştı.

Myanmarlılar, 6 Şubat'ta demokrasiye dönüş talebiyle gösterilere başlamış, güvenlik güçlerinin sert müdahalesi sonucu can kayıpları yaşanınca protestolara katılım artmıştı.

28 Şubat'ta Yangon şehrindeki protestolara güvenlik güçleri, gerçek mermi ve el bombası kullanarak müdahalede bulunmuş ve BM'nin açıklamasına göre, bir günde 18 protestocu hayatını kaybetmişti.

Ülkede geniş katılımlı gösteriler ve gözaltındaki üst düzey hükümet yetkililerinin askeri mahkemede yargılanmaları sürüyor.