Avrupa'da aşı dezenformasyonu yapan Rus iletişim ajansı, Türkçe bilen personel arıyor

LONDRA (AA) - HASAN ESEN - İngiltere adresli bir iletişim ajansının, BioNTech-Pfizer tarafından geliştirilen yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısını karalamak için kampanya yaptığı ortaya çıkarken, ajansın bağlı olduğu Rus şirketinin Türkçe bilen personel aradığı görüldü.

Olay, sosyal medyaya içerik üretenlerin kendilerine gelen teklifi açıklamasıyla açığa çıktı.

Paris'te yaşayan ve YouTube'da 400 binden fazla abonesi olan Sami Ouladitto, 20 Mayıs'ta Twitter hesabından, "Bu sabah beni ciddi şekilde şok eden bir ortaklık talebi aldım. Bir ajans, para karşılığında Pfizer aşısını karalayan makaleler paylaşmak ve ölüm oranları hakkında konuşmak için benimle iletişime geçti. Esasen bu kişiler (işin arkasında kimin olduğunu bilmiyorum) propaganda ve dezenformasyon yapmak için etki sahibi kişi ve sanatçılara para ödüyor." diye yazdı.

Sosyal medya platformu Instagram'da 80 binden fazla takipçisi olan "ecsdmed" hesabını yöneten bir intern doktor da kısa süre önce BioNTech-Pfizer aşısını karalamak için gönderi başına 2 bin avro gibi ücretli bir ortaklık talebi aldığını belirterek, böyle paylaşımları yapanlara karşı dikkatli olunmasını istedi.

- Şirket, verilen adreste bulunmuyor

Teklif alan bazı kişiler, elektronik postaların kendilerine "Fazze" adlı Londra merkezli bir ajanstan geldiğini paylaştı.

Şu an aktif olmayan "Fazze.com" adresli sitede, kendini "blogcuları ve reklamcıları birbiriyle irtibatlandıran bir influencer pazarlama platformu" olarak tanımlayan ajans, adres olarak da "No 5, Percy Sokak, Londra"yı gösterdi.

Ancak AA muhabirinin gittiği adreste bir lazer epilasyon merkezi, bir menajerlik şirketi, bir grafik tasarım firması ile bir kaç ofis olduğu görüldü. Ayrıca İngiltere'deki şirket kayıt ajansı verilerine göre de adreste Fazze adlı bir firma bulunmuyor.

- BioNTech-Pfizer aşısı kötüleniyor

Ajansın gönderdiği bir elektronik posta, teklif yapılan kişiler arasında yer alan ve YouTube'da 1,2 milyon abonesi olan Fransız Leo Grasset'nin Twitter hesabından paylaşıldı.

Elektronik postada, bozuk bir İngilizce ile "Pfizer aşısı olanlar arasındaki ölüm oranının, AstraZeneca aşısı olanlara oranla neredeyse 3 kat daha yüksek olduğunun" söylenmesi isteniyor. Ayrıca söz konusu iddiayı doğruladığı iddia edilen verileri içeren bir rapor hakkında Le Monde gazetesinde çıkan haberin paylaşılması söyleniyor.

Etki sahibi olanlardan, takipçileri veya abonelerine "ana akım medyanın bu konuyu görmezden geldiğini" söylemeleri ve "bazı hükümetlerin halkın sağlığı için tehlikeli olan Pfizer aşısını neden satın aldığını" sorması isteniyor.

Le Monde gazetesindeki haberin, Rus bilgisayar korsanları tarafından Avrupa İlaç Ajansından çalındığı ve internette yayımlanan bir rapor olduğu ancak metinde ölüm oranlarının yer almadığı anlaşıldı.

"Bu konuya ilgi duyuyormuş gibi davranın." ifadesine yer verilen metinlerde, yayınlarda veya videolarda "reklam" veya "sponsor" kelimelerinin kullanılması gerektiği vurgulanıyor.

Ayrıca bir elektronik postada, "Ortaklarımızla konuştuk, ancak müşteri gizli kalmayı tercih ediyor." denilirken, "bunun bir ürünün tanıtımı değil, sadece bu bilginin sosyal ağlara sunulması" olduğu ifade ediliyor.

- Bozuk İngilizce ele verdi

Sosyal medya kullanıcıları, İngilizcenin en temel dilbilgisi kuralları arasında yer alan belirsizlik ve belirlilik takıları "a, an ve the"nın yanlış kullanıldığına dikkati çekerek Londra merkezli bir ajans için bunun şaşırtıcı olduğunu belirtti.

Kullanıcılar, ayrıca metnin, anadili bu takıların bulunmadığı Rusça olan biri tarafından yazılmış olabileceğine işaret etti.

- "Ajansın merkezi: Londra, CEO'nun ikametgahı: Moskova"

1,5 milyon abonesi olan bir Alman YouTuber Mirko Drotschman da Twitter hesabından, "Çok ilginç: Bir ajans benimle iletişime geçiyor ve bir 'bilgilendirme kampanyasının' parçası olmak isteyip istemediğimi soruyor. Konu, korona aşısı ölümleri hakkında sızdırıldığı iddia edilen belgelere dair bir link paylaşmakla ilgili. Ajansın merkezi: Londra, CEO'nun ikametgahı: Moskova." paylaşımını yaptı.

Haberlerin Fransız basınında yer almasının ardından websitesi yayınına son verirken, Instagram hesabı da özel yapıldı.

Ancak ajansın daha sonra kapatılan LinkedIn profilinde, 2'si aynı üniversitede (Sibirya Devlet Ulaştırma Üniversitesi) eğitim almış 4 çalışanı olduğu görüldü.

Aynı çalışanların daha önce Vladimir Bashkin adlı bir Rus girişimci tarafından kurulan AdNow international adlı Moskova merkezli bir PR ajansında görev aldıkları anlaşıldı.

- Rus aşısının iddialarıyla benzerlik

Fransız medyası, Fazze'nin söylenmesini istediği şeylerle, Rusya'nın geliştirdiği Sputnik V'in resmi Twitter hesabında paylaşılanlar arasındaki benzerliklere dikkati çekerek, Sputnik V'in "gerçek dünya verilerinin" viral vektör temelli aşıların, BioNTech-Pfizer aşısı gibi mRNA aşılarından "daha güvenli ve daha etkili" olduğunu söylediğine işaret etti.

- "Devlet destekli dezenformasyon"

Fazze'nin bu girişiminin, geçen ay Avrupa Birliği (AB) tarafından yapılan bir araştırmanın arkasından gelmesi dikkati çekti.

Rus ve Çin medyasının aşıyla ilgili güvenlik endişelerini sansasyonel hale getirdiği ve Avrupa'da aşılarla ölümler arasında temelsiz bağlantılar kurulduğu" belirtilen araştırmada, Rus ve Çin aşılarının daha iyi olduğu öne sürülerek Batı aşılarına karşı güvensizlik oluşturmayı hedefleyen "devlet destekli dezenformasyon" yapıldığı öne sürüldü.

- Şirket, Türkleri de hedef almak için personel arıyor

Öte yandan bir Rus kariyer sitesinde "Adnow International Holdinginin bir parçası olan Fazze.com, aktif olarak büyüyen bir etki sahibi pazarlama platformu" denilerek iki firma arasındaki bağ ortaya konuyor.

"http://employment-services.ru/vacancy/?action=read1&id=6035881" adresindeki iş ilanında Adnow'ın "İngilizce ve Türkçe bilen blogger yöneticisi" aradığı yazıyor. İşe alınacak kişinin sorumluluğunun, "arama motorları ve sosyal ağlarda arama yaparak blogger bulmak" olduğu belirtiliyor.

İş ilanı halen aktifken, Adnow halihazırda Türkiye'deki YouTuber veya diğer sosyal medya hesabı sahipleriyle aşılar konusunda çalışılıp çalışılmadığına dair soruları yanıtsız bıraktı.