Fas'ta seçimler yaklaşırken siyasi partiler arasındaki tartışmalar alevlendi

RABAT (AA) - MUHAMMED BENDRİS / EBU BEKİR AŞKIN - Fas'ta 2021 yılı içinde yapılması planlanan genel ve yerel seçimler öncesi siyasi partiler arasında "ramazan yardımları" üzerinde devam eden karşılıklı suçlamalar ülke gündemini meşgul ediyor.

Asalet ve Çağdaşlık, İlerleme ve Sosyalizm, İstiklal gibi muhalefet partileri ile iktidarın büyük ortağı Adalet ve Kalkınma Partisi (PJD), koalisyon ortaklarından Milli Bağımsızlar Birliği Partisini "bazı ailelerin yoksulluğunu ve zayıflığını kullanarak seçim kazanımları elde etmeye çabalamakla" suçluyor.

Bazı uzmanlar bu tartışmayı seçim öncesi popülist söylemler olarak değerlendirirken, bazıları ise partiler arasında devam eden gerilimde vatandaşın önemsenmediğini dolayısıyla bu durumun halkta güvensizliği artıracağını belirtiyor.

- Değişen seçim yasası gölgesinde yeni gündemler

Fas'ta 5 ve 12 Mart'ta sırasıyla parlamentonun iki kanadı olan Danışmanlar Meclisi ile Temsilciler Meclisinde seçim yasasıyla ilgili birtakım yenilikleri içeren yasa tasarısı onaylandı.

PJD'nin devam etmesini istediği mevcut sistem, geçerli oy sayısının Meclisteki koltuk sayısına bölünmesini öngörüyor.

Muhalefet partilerinin desteklediği ve onaylanan yeni tasarıda ise sandalye sayısı seçim listelerinde kayıtlı toplam seçmen sayısının seçim bölgesinden çıkacak vekil sayısına bölünmesiyle ortaya çıkıyor.

Fas Anayasa Mahkemesi 9 Nisan'da yaptığı açıklamada Mecliste koltuk dağılımını değiştirecek kanun tasarısının "Anayasayı ihlal etmediğini" duyurdu.

PJD ise Anayasa Mahkemesinin bu kararı sonrası hemen ertesi gün yaptığı yazılı açıklamada, yeni sistemin demokratik olmadığını ve Anayasa'nın temel ilkeleriyle çeliştiğini ifade ederek söz konusu kararı kabul etmediğini bildirdi.

Yeni yasa üzerinde fikir birliği sağlayamayan siyasi partiler, Milli Bağımsızlar Birliği Partisinin ramazan yardımı dağıtması üzerine gündemi meşgul eden yeni bir tartışmaya girişti.

İlerleme ve Sosyalizm Partisi, Milli Bağımsızlar Birliği Partisinin ramazan yardımlarını "seçimleri etkileme girişimi" olarak değerlendirdi ve 21 Nisan'da devlet yetkililerini bu konuda harekete geçmeye çağırdı.

İlerleme ve Sosyalizm Partisi Genel Sekreteri Abdullatif Vehbi, söz konusu yardımların "seçim rüşveti" olduğunu söyledi.

PJD ve İstiklal Partisi de bu konuda İlerleme ve Sosyalizm Partisine destek verdi.

Eleştirilerin odağındaki Milli Bağımsızlar Birliği Partisi ise konuyla ilgili yaptığı yazılı açıklamada tüm bu suçlamaları reddederek, eleştirilerin "sempati kazanmak" maksadıyla yapıldığını öne sürdü.

- "Partiler arası karşılıklı suçlamalar seçim popülizmi elde etme girişimine dönüştü"

Fas'ın Fes kentindeki Sidi Muhammed Bin Abdullah Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Bünyamin, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, "Partiler arası karşılıklı suçlamalar bir tür seçim popülizmi elde etme girişimine dönüştü. Oluşan bu yarış rakibi ezmek ve fikir suikastı yapmak üzerine kurulu." dedi.

Bünyamin, partilerin bu dönemde kalkınma ve demokrasi gibi önemli konuları tartışmak yerine, bir kısır döngü içine girdiğini ve tartışmaların seçimlerin önüne geçtiğini söyledi.

Mevcut durumda siyasi partiler arasında devam eden kutuplaştırıcı ve popülist söylemlerin halk arasında siyasi partilere karşı güven krizi oluşturduğuna dikkati çeken Bünyamin, seçmenlere ve topluma yönelik siyasi söylemlerin acilen değişmesi gerektiğini ifade etti.

- Vatandaşı ilgilendirmeyen siyasi tartışmalar

Fas'ın Sittat kentindeki Birinci Hasan Üniversitesi Hukuk Profesörü Abdulhafız el-Yunusi ise siyasi partiler arasındaki karşılıklı suçlamaların olağan çekişmeler olduğunu ve her seçim döneminde bu tür tartışmaların yaşandığını belirtti.

Yunusi, "Her seçim döneminde rakiplerin birbirinin önüne geçmek için eski dosyaları ortaya çıkarması sıradan bir hal aldı" dedi.

Ülkede 2007'den beri yapılan tüm seçimlerde eleştiri oklarının her zaman PJD'yi gösterdiğini bugün ise aynı okların Milli Bağımsızlar Birliğini hedef aldığını dile getiren Yunusi, "Muhalefet partileri ve PJD'nin aynı anda Milli Bağımsızlar Birliğine karşı ağız birliği etmesi önümüzdeki seçimlerde partinin izole olmasına neden olabilir." değerlendirmesinde bulundu.

Yunusi, sözlerine şöyle devam etti:

"Şu anki kısır tartışmalar vatandaşı ilgilendirmeyen tamamen siyasi nitelikli söylemler olarak algılanıyor. Haliyle kafası karışan seçmenin partilere olan güveni azalırken, hangi partiye oy vereceği konusundaki kararsızlığı da artıyor."

Genel ve yerel seçimlerin 2021 yılı içinde yapılması beklenen Fas'ta, kesin seçim tarihi ise henüz belirlenmedi.