Hayvan hakları savunucuları 2020 yılı hayvan hakkı ihlal raporunu açıkladı

İSTANBUL (AA) - Hayvan hakları savunucuları tarafından açıklanan 2020 yılı hayvan hakkı ihlal raporunda, hayvanların "mal" olarak görülmesinin haklarının gasbedilmesine neden olduğu belirtildi.

Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HAKİM) tarafından çevrim içi düzenlenen basın toplantısında, 2020 yılı hayvan hakkı ihlal raporu açıklandı ve Türkiye'de hayvan haklarının durumu ele alındı. Toplantıya, HAKİM Koordinatörü Fatma Biltekin, Hayvan Hakları ve Etiği Derneğinden Zeynep Betül Koçaklı, CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz ve Dr. Öğretim Üyesi Barika Göncü katıldı.

Raporda, Ocak-Aralık 2020 arasında hayvan haklarıyla ilgili 9 kanun teklifi kaydı bulunduğu ve 39 soru önergesi verildiği kaydedilerek, şu bilgilere yer verildi:

"255 hayvan bakımevinde ve 2 bin 47 petshopta kaç hayvanın tutsak edildiğini bilmiyoruz. Türkiye'de hala faal olan 10 yunus parkında ise en az 50 yunusun, 51 kürklü fokun, 6 mors ve 4 beyaz balinanın tutsak edildiğini, Türkiye'deki 12 akvaryumda en az 98 bin 551 deniz canlısının kapatıldığını, 40 hayvanat bahçesinde de 'en az' 20 bin 891 hayvanın esir tutulduğunu raporladık. Deney laboratuvarlarında işkence gören en az 209 bin 212 hayvanın beden dokunulmazlığı ihlal edilmiştir."

Geçen yıl hayvanlara yönelik kötü muamele, işkence ve öldürme gibi fiiller nedeniyle 790 kişiye 5 milyon 37 bin 344 lira idari para cezası ve 15 belediyeye idari yaptırım uygulandığı aktarılan raporda, 16 deney hayvanları ünitesine çalışma izni verildiği belirtildi.

Hayvanların "mal" olarak görülmesinin, haklarının gasbedilmesine neden olduğuna işaret edilen raporda, şunlar kaydedildi:

"Geçtiğimiz yıldan beri tüm dünyanın mücadele ettiği koronavirüs pandemisi ve pandemilerin 4'te 3'ü hayvanlarla kurduğumuz bu sömürü ilişkisi yüzünden ortaya çıktı. Herkes için adil ve yaşanabilir bir dünya istisnasız tüm türlerin özgür olduğu bir düzen ile sağlanabilir. Hayvanlarla kurduğumuz ilişkileri değiştirmediğimiz sürece bu soykırım artarak devam edecek ve bu da sonunda dünyayı ekolojik felaket ile yok oluşa sürükleyecek. Hayvanların yaşadıkları bu sistematik şiddetin bitmesi için tüm devletlerin göstermelik adımlar dışında harekete geçmesi gerekiyor. Yakın zamanda yasal zemine oturan ihlaller için harekete geçilmeyeceği çok açık, bu yüzden kurumları oluşturan bizler değişmeli ve bu hantal kurumları değişim için zorlamalıyız."

- "Yasa taslağıyla ilgili gelen bilgiler, yaşam hakkı savunucularını tatmin etmedi"

Fatma Biltekin, hayvan hakkı ihlallerini raporlamaktaki amaçlarını, "en temel hakları çalınan, yaşadıkları acılar bilinmez görünmez kılınan hayvanların yaşadıklarını görünür kılmak" şeklinde açıkladı.

Araştırma Komisyonu Raporu üzerinden 1,5 yıl geçmesine rağmen yasanın hala çıkarılmadığını dile getiren Biltekin, yasa taslağıyla ilgili gelen bilgilerin yaşam hakkı savunucularını tatmin etmediğini ifade etti.

Zeynep Betül Koçaklı, Meclis'in hayvan haklarını ne kadar gündemine aldığına değinirken, şunları paylaştı:

"CHP 6, HDP 1, MHP 2 olmak üzere toplam 9 kanun teklifi; CHP 18, HDP 10, İYİ Parti 6, MHP 4, Saadet Partisi 1 olmak üzere toplam 39 soru önergesi verildi. Verilen 39 soru önergesinden 12'si yasal süre içerisinde, 17’si süresi geçtikten sonra yanıtlandı, 10'una yanıt verilmedi ve verilen yanıtlar çoğunlukla milletvekillerinin sorularını karşılamadı."

- Rapordaki konular

Hayvan haklarının yasamadaki sürecini anlatan CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, Meclis Hayvan Hakları Araştırma Komisyonu'nun çalışmalarına ilişkin bilgi verdi.

Tavsiye niteliğindeki komisyon raporunun önemli maddelerine değinen Yavuzyılmaz, 5 partinin de onayladığı raporun doğrudan yasalaşabileceğini ancak hala yasanın çıkarılmadığını kaydetti.

Yavuzyılmaz, 2019'da hayatını kaybeden hayvan hakları aktivisti Burak Özgüner'in yasa sürecine katkılarına işaret ederek, "Çıkacak hayvan hakları yasasını da ona atfediyoruz, onun yasası olacak. Hayatını kurtarabildiğimiz her canlıda Burak yaşayacak." dedi.

Deniz Yavuzyılmaz, raporda değinilen yunus parkları, petshoplar, avcılık, yaban hayatının korunması, fayton, hayvan deneyleri, hayvan kolluğu, belediye bakımevleri, belediyelere bütçe ayrılması, mobil kısırlaştırma, il hayvan koruma kurulları, sokakta yaşayan hayvan sayısının bilinmemesi ve hayvana yönelik şiddetin kabahat olması konularına işaret etti.