Suudi Arabistan ve BAE ülkelerine yabancı yatırımcı çekme yarışında

İSTANBUL (AA) - TARIK EŞ ŞAL - Suudi Arabistan ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında bir süredir özellikle ekonomik alanda devam eden rekabet, yabancı yatırımcıları ülkelerine çekme yarışıyla hız kazandı.

Her iki ülke de başta Orta Doğu'da bölge ofisleri bulunan şirketler olmak üzere yabancı yatırımcıları ülkelerine çekme konusunda yoğun çalışmalar yürütüyor.

Bölgedeki en büyük ekonomiye sahip ve dünyanın en büyük petrol üreticisi Suudi Arabistan, petrole bağımlı ekonomisini çeşitlendirmek amacıyla "2030 ekonomi vizyonunu" yeniden canlandırmaya çalışıyor.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, gelecek on yıl içinde yarısı yeni projeleri kapsayan yaklaşık 6 trilyon dolar değerinde yatırım fırsatları sunmayı ümit ediyor.

Öte yandan, 190 ülkenin yatırım ortamını inceleyen Dünya Bankasının İş Yapma Kolaylığı Endeksinin 2020 verilerinde BAE 16. sırada yer alırken Suudi Arabistan 2019'dan bu yana 30 basamak ilerleyerek 62. sıraya yükseldi.

BAE ise son dönemde teknoloji sektörüne yönelik yatırımlarına hız verirken emlak ve inşaat gibi ivme kaybeden sektörlerden uzaklaşıyor.

BAE'nin bölgesel ticarete hakim görünmesinin yanı sıra BAE'nin emirliklerinden Dubai, bölgede varlığı olan neredeyse tüm büyük çok uluslu şirketlerin kalesi konumunda.

2020 yılındaki doğrudan yabancı yatırım akışı Suudi Arabistan'da 4,7 milyar dolar iken bu rakam Dubai'de tek başına 6,9 milyar dolara ulaştı.

- Suudi Arabistan'ın ekonomi stratejisi

Suudi Arabistan şubat ayı ortalarında 2024 yılından itibaren devlet kurumlarının ve devlete bağlı tüm kuruluşların, merkezi yurt dışında olan yabancı firma ve kuruluşlarla sözleşme yapmayacağını duyurdu.

Riyad bu adımıyla yabancı şirketleri Suudi Arabistan'da kalıcı merkez açmaya teşvik etmenin yanı sıra bu durumun da yerel istihdam yaratmaya, ekonomik kaybı azaltmaya ve harcama verimliliğini artırmaya yardımcı olmasını hedefliyor.

Söz konusu karar, Yatırım Bakanlığının uluslararası 24 şirketle, bölgesel ofislerini Riyad'da açmalarını öngören anlaşmalar imzalandığını açıklamasından iki hafta sonra alınmıştı.

Riyad'da bölge ofisi açacak uluslararası şirketler arasında PepsiCo, Schlumberger, Deloitte, PricewaterhouseCoopers (pwc), Tim Hortons, Bechtel, Bosch, Boston Scientific yer alıyor.

Bu karara ayrıca, yabancı bir yatırımcıya ruhsat almak için artık 12 belge yerine yalnızca iki belge gerektirmesi ve ruhsatın 3 gün yerine üç saatte çıkarılabilmesi gibi Riyad'ın sunduğu pek çok kolaylık da eşlik etti.

Buna ek olarak Google, 2020'nin sonlarında Suudi Arabistan'ın milli şirketi Aramco'nun bir yan kuruluşu olan Aramco Development Company ile ortaklaşa Suudi Arabistan'da yeni bir Google Cloud Platform bölgesi oluşturma planını duyurdu.

Suudi Arabistan resmi ajansı SPA'nın haberinde Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesinde yaklaşık 346 uluslararası şirketin bölgesel merkezlerinin bulunduğuna işaret edilerek, Suudi Arabistan'ın bu şirketlerden aldığı payın, şirketlerin Suudi pazarından elde ettikleri gelirler ve kârlarla orantılı olmadığı belirtildi.

Suudi Arabistan, gelecek on yıl içinde 400 ila 500 yabancı şirketi ülkesine çekmeyi hedefliyor. Bunun da 30 bin ila 40 bin kişiye iş imkanı sağlanmasına katkıda bulunması bekleniyor.

Riyad Kraliyet Komisyonunun yaptığı açıklamaya göre bu şirketlerin ayrıca yerel ekonomiye 16,2 ila 18,6 milyar dolarlık ek gelir sağlaması öngörülüyor.

- BAE'nin ekonomik atılımları

Buna karşın BAE'yi oluşturan yedi emirliğe yatırım çekmekle görevli Abu Dabi Yatırım Ofisi, Ekonomik Kalkınma Dairesinin iş birliğiyle ocak ayının ortalarında New York, San Francisco, Londra, Paris, Frankfurt, Seul, Pekin ve Tel Aviv'de uluslararası ofis açtı.

Bu ofisler, dünyanın dört bir yanındaki şirketlerin Abu Dabi'de çalışması için ciddi bir destek ile tekliflerine benzeri görülmemiş bir erişim sağlanması ve yatırımcıların özel ihtiyaçlarının karşılanmasına olanak tanıyor.

Ofisler ayrıca Abu Dabi'de faaliyet göstermeyi tercih eden şirketlerin ulusal varlık fonlarından destek almasına yardımcı olmaya çalışıyor.

- Yabancı yatırımcılara çağrı

Devlete ait Emirates Kalkınma Bankası, bu ay gelecek yıllarda ekonomi için öncelik olarak kabul edilen sektörlerdeki şirketleri desteklemek için yaklaşık 8,17 milyar dolar tahsis edilmesinin planlandığını açıkladı.

Banka, çoğu teknoloji sektörüne dayalı 13 bin 500 yeni şirketin finanse edilmesinin hedeflendiğini duyurdu.

BAE Devlet Başkan Yardımcısı, Dubai Emiri Şeyh Muhammed bin Raşid Al Maktum da Kalkınma Bankasının yeni projesi kapsamında, ekonomiyi daha yeni ufuklara götürebilmek için bankalarında yeterli rezervlerinin olduğunu vurguladı.

Al Maktum, bu açıklamasında şirketleri BAE'de hayallerini gerçekleştirmeye, geleceklerini bir gelecek ülkesinde onlarla birlikte karşılamaya çağırdı.