Ulusal Hafıza Günü'nde Cezayir, Fransa'dan özür ve tazminat talebini yineledi

CEZAYİR (AA) - Cezayir, Fransa'nın sömürge sırasında (1830-1962) işlediği suçlar için özür dilemesi talebinde kararlı olduğunu bildirdi.

Cezayir, geçen yıl kabul edilen ve 8 Mayıs 1945 olaylarının 76. yılına rastlayan Ulusal Hafıza Günü'nü ilk kez kutluyor.

Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun "Ulusal Hafıza Günü" münasebetiyle Cumhurbaşkanlığının Facebook hesabından açıklama yaptı.

Tebbun açıklamasında, "Bugün Ulusal Hafıza Günü'nü kutluyoruz. Gerekçeleri ne olursa olsun hiçbir şekilde feragat edilemez olan tarih dikkate alınmadan ve hafıza dosyasına çözüm bulunmadan Fransa ile ilişkilerin kaliteli olmayacağını belirtmeliyiz." ifadelerine yer verdi.

Cezayir Cumhurbaşkanı şöyle devam etti:

"Şehitlerin kafataslarının ve kayıplar dosyasının iade edilmesi, arşivlerin iadesi ve Cezayir çöllerindeki nükleer patlamaların kurbanlarının tazminatı gibi hafıza dosyaları hala açık."

İletişim Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Ammar Bilhaymer de yaptığı yazılı açıklamada ülkesinin, Fransa'nın Cezayir halkına karşı işlediği suçları nihai ve kapsamlı bir şekilde tanımasına, bunun için özür dilemesine ve adil tazminat ödenmesi hükmüne dayanan hafıza dosyasının kapsamlı bir şekilde çözülmesi talebine bağlı olduğunu belirtti.

Bilhaymer, bunun ilkeli bir tutum olduğunu vurgulayarak, çözümün nükleer patlamalardan geri kalan atık sahalarının haritalarının açıklanmasını da içerdiğini ifade etti.

Ulusal Hafıza Günü için "Hafıza unutulmayı reddediyor" sloganının seçildiğine dikkati çeken Bilhaymer, böylece Fransa'nın bir asır ve 32 yıllık sömürgecilik süresinde geride milyonlarca mağdur bırakan suçların tüm sorumluluklarını üstlenmesini talep etme konusundaki Cezayir'in katı tutumunun özetlendiğini aktardı.

8 Mayıs 1945’te Fransızların, Nazilere karşı zafer kutladığı dönemde Cezayir'de bağımsızlık talep eden göstericiler Cezayir bayraklarıyla büyük gösteriler düzenledi.

Cezayir'de bağımsızlık mücadelesinin ilk aşamaları sayılabilecek dönemde Setif, Guelma ve Harrata kentlerinde, sömürge askerlerinin Fransız yerleşimcilere düzenlenen bir saldırıya misilleme olarak gerçekleştirdikleri olaylarda bazı tarihçilere göre 20 ila 30 bin kişi hayatını kaybetmişti.

Eski Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, 2012'de Cezayir'e gerçekleştirdiği ziyarette, ülkesinin söz konusu olaylardaki sorumluluğunu kabul etmişti.

Hollande, "Şu noktada Fransız sömürge rejiminin Cezayir halkına ağır suçlar işlediğini kabul ediyorum. Bunlar arasında, Setif, Guelma ve Harrata katliamları da Cezayirlilerin hafıza ve bilinçlerinde demir atmış bekliyor." ifadelerini kullanmıştı.

Fransa'nın Afrika kıtasındaki sömürgeci tarihinin en güncel ve en kanlı örneğini teşkil eden Cezayir, 1954'te silahlı bağımsızlık mücadelesine başladı.

Cezayir, 8 yıl süren bağımsızlık mücadelesiyle bu uğurda en ağır bedel ödeyen ülkelerden biri kabul edilirken, yaşanan büyük acılar Fransa'nın Afrika'dan çekilirken bıraktığı "kara leke" olarak tarihe yazıldı.

Ülkede yıllar süren insanlık dışı savaşta yaklaşık 1,5 milyon Cezayirli hayatını kaybetti, milyonlarca insan yerinden oldu.