Türk üniversitelerindeki kadın profesör oranı, Avrupa ortalamasını geride bıraktı

ANKARA (AA) - SELMA KASAP - Yükseköğretim Kurulunun (YÖK) verilerine göre, Türkiye'deki yüzde 32,5 orana sahip kadın profesör oranı, yüzde 20,8 ortalamaya sahip Avrupa Birliği ülkelerini geride bırakırken, yüzde 32,5 ile ABD ile eşit orana ulaştı.

AA muhabirinin YÖK kaynaklarından derlediği bilgiye göre, Türkiye'de 129'u devlet, 74'ü vakıf ve 4'ü vakıf meslek yüksekokulu olmak üzere 207 yükseköğretim kurumunda, 8 milyon 219 bin 518 öğrenci, 90 bin 338 öğretim üyesi, 180 bin 65 öğretim elemanı bulunuyor.

Yükseköğretimdeki erkek öğrenci sayısı 4 milyon 178 bin 286 ile yüzde 51, kız öğrenci sayısı ise 4 milyon 41 bin 232 ile yüzde 49 orana sahip. Kız öğrenci oranı üniversitelerin ülke geneline yaygınlaşmasıyla 2002'de yüzde 42 iken bugün yüzde 49'a yükseldi.

Yükseköğretim Kurulunca, üniversitelerde çeşitli adlarla Kadın Araştırma ve Uygulama Merkezleri kuruldu ve ilgili akademik birimler ile çeşitli çalışmalar gerçekleştirildi. Ayrıca kadın akademisyenlerin araştırma ve inovasyonda daha çok yer alması için ilgili kurumlar ile iş birliği komisyonu oluşturuldu. YÖK bünyesinde, akademide üst düzey kadın yöneticilerin sayılarının ve görünürlüklerinin daha da artması için faaliyetler yürütülüyor.

Akademisyen sayısı 2003'te 74 bin 134 iken bu sayı, 2020'de 98 bin 404'i erkek, 81 bin 661'i kadın olmak üzere 180 bin 65'e ulaştı. Toplam akademisyenler içinde kadın akademisyenlerin oranı yüzde 45'ün üzerine çıkarken, bu akademisyenlerin 10 bin 11'i kadın profesörlerden, 7 bin 190'ı doçentlerden, 18 bin 736'sı kadın doktor öğretim üyelerinden, 45 bin 724'ü ise kadın öğretim görevlilerinden oluşuyor.

Hukuk alanındaki kadın araştırma görevlisi sayısı, erkek araştırma görevlisi sayısını aştı.

Öte yandan, akademide kadın araştırma görevlilerinin sayısı da erkekleri geçti. Türkiye'de 26 bin 352 kadın, 25 bin 60 erkek olmak üzere 51 bin 412 araştırma görevlisi bulunuyor.

- Akademide 10 bin 11 kadın profesör görev yapıyor

YÖK'ün istatistiklerine göre, Türkiye'de 10 bin 11 kadın profesör bulunuyor. Kadınların oranı toplam profesörlerin yüzde 32,5'ini oluşturuyor. İstatistikler, Türkiye'deki kadın profesörlerin oranının, AB ülkelerinin ortalamalarını geçtiğini gösteriyor. Buna göre, Türkiye'deki yüzde 32,5 orana sahip kadın profesör oranı, yüzde 20,8 ortalama ile AB ülkelerini geride bırakırken, yüzde 32,5 olan ABD ile eşitlendi.

Türkiye, yüzde 45 oranındaki kadın öğretim üyesi oranı ile yüzde 41,3 orana sahip AB ortalamasını ve yüzde 42,5'lik ABD ortalamasını geride bıraktı.

- Akademide 394 kadın, üst yöneticilik görevinde

Türkiye genelindeki 203 üniversitede, devlet üniversitelerinde 255, vakıf üniversitelerinde 139 olmak üzere toplam 394 akademisyen kadın, üniversitelerde dekan ve rektörlük görevinde bulunuyor.

Türkiye'de 17 kadın rektör görev yaparken Avrupa Üniversiteler Birliğinin yayınladığı rapora göre, 48 üye ülkede kadın rektör oranı ortalaması yüzde 15 ve bu ülkelerin 20'sinde bu görevde hiç kadın bulunmuyor. 377 kadın dekanın 129'u Marmara, 95'i İç Anadolu, 50'si Ege, 38'i Akdeniz, 27'si Karadeniz, 23'ü Doğu Anadolu, 15'i Güneydoğu Anadolu bölgesindeki üniversitelerde görev alıyor. Bu oranlara yakından bakıldığında, Türkiye genelindeki fakülte sayıları açısından kadın dekan oranlarının benzerlik göstermesi dikkati çekiyor.